Bourbon - co to jest? 7 najlepszych bourbonów na początek
Co to jest bourbon? Osoby stawiające swoje pierwsze kroki w świecie whisky na pewno na pewnym etapie swojej drogi zetkną się z bourbonami, i unikatowymi wrażeniami smakowymi, które ten trunek oferuje. Temat bourbonów jest bardzo szeroki, stąd niniejszy wpis będzie dość obszerny. Wytłumaczymy w nim co to jest bourbon, z czego robi się bourbon, czym różni się od whisky, porozmawiamy o pisowni nazwy i wskażemy kilka ciekawych bourbonów na początek. Na dokładkę opowiemy sobie o tym jaki bourbon będzie najlepszy od klasycznego bourbonowego koktajlu o nazwie Old Fashioned.
Co to jest bourbon? Jakie wymogi musi spełniać bourbon?
Bourbon to rodzaj amerykańskiej whisky, i zarazem jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych trunków pochodzących ze Stanów Zjednoczonych. Aby gotowy produkt destylacji mógł nazywać się bourbonem, musi on spełnić szereg warunków:
głównym składnikiem zacieru (przynajmniej 51%) musi być kukurydza. To właśnie dlatego czasami można spotkać się z określeniem, że bourbon to whisky kukurydziana.
destylat z alembika nie może mieć ponad 80% alkoholu
leżakowanie musi odbywać się w nowych, wypalanych beczkach dębowych, i musi trwać co najmniej dwa lata
produkcja bourbona musi być też fizycznie zlokalizowana w Stanach Zjednoczonych.
Wszystkie te surowe wymogi są efektem oszustw (np. prób rozcieńczania bourbona), jakich dopuszczali się producenci w czasach, gdy biznes ten stawiał swoje pierwsze kroki.
Bourbon czy burbon?
Pisze się „bourbon” czy „burbon”? Według zasad języka polskiego obie formy są poprawne, ale bardziej popularną wersją jest „bourbon”, i to właśnie to słowo znajdziemy na butelkach w sklepach. Trunek bierze swoją nazwę od hrabstwa Bourbon w stanie Kentucky, który stanowi amerykańską kolebkę tego rodzaju whisky, i to tam zlokalizowanych jest wiele destylarni bourbona. Z kolei hrabstwo zostało tak nazwane przez Amerykanów, którzy w ten sposób chcieli wyrazić wdzięczność Francuzom za ich pomoc w walce o niepodległość przeciwko Imperium Brytyjskiemu.
Warto przy okazji zaznaczyć, że bourbon NIE musi być produkowany w hrabstwie Bourbon, ani nawet nie musi być produkowany w Kentucky, by nazywać się bourbonem. Wystarczy, że powstaje w USA, i już.
Dodajmy jeszcze, że na świecie funkcjonują dwie pisownie: whisky oraz whiskey. W telegraficznym skrócie, w USA dominuje pisownia “whiskey”, stąd na butelkach bourbona często znajdziemy słowa “bourbon whiskey”. Po więcej szczegółów zapraszamy do dedykowanego wpisu o pisowni słów “whisky”, “whiskey”, “whiski” oraz “łyski”.
Bourbon - dlaczego w Kentucky?
Dlaczego bourbon produkuje się właśnie w Kentucky? W epoce kolonialnej stan ten był obfity w zboża i czystą wodę, a rozbudowana sieć rzek ułatwiała transport towarów. To oznaczało idealne warunki do produkcji whisky, i późniejszej jej wysyłki do Nowego Orleanu rzeką Missisipi.
Stany Zjednoczone to miejsce narodzin bourbon whiskey.
Z czego robi się bourbon? Z czego powstaje bourbon?
Jak wspomnieliśmy wyżej, co najmniej 51% zacieru pod bourbon musi być z kukurydzy. Oprócz tego w zacierze często znajdują się również żyto, jęczmień (słodowany lub niesłodowany) oraz pszenica. Dobór tych składników ma niebagatelny wpływ na smak bourbona, podobnie jak nowe wypalane beczki dębowe, w których trunek dojrzewa.
Bourbon – rodzaje
Bourbon występuje w różnych odmianach, a jednym z kluczowych kryteriów jest tutaj wiek trunku. Najbardziej powszechny (i jednocześnie najtańszy w produkcji) jest bourbon leżakujący przez zaledwie dwa lata. Jest to tzw. „Straight Bourbon”. Oprócz tego istnieją również bardziej wysublimowane bourbony, które dojrzewają od 5 do nawet 12 lat, zyskując bardziej intensywny, kwaśny lub gorzki smak.
Warto dodać, że producent burbonów leżakujących mniej niż 4 lata muszą wskazać ile czasu dokładnie dojrzewał ich trunek. Dzięki temu studiując etykietę butelki jesteśmy w stanie zorientować się z jakim bourbonem mamy do czynienia.
Bourbon a whisky – różnice. Czy bourbon to whisky?
Powyżej opisane różnice w składzie i sposobie składowania odróżniają bourbona od innych rodzajów whisky. Podsumowując:
bourbon musi w zacierze mieć co najmniej 51% kukurydzy, inne rodzaje whisky nie
bourbon dojrzewa w nowych, opalanych beczkach dębowych, inne rodzaje whisky niekoniecznie
Bourbon musi dojrzewać minimum dwa lata, inne whisky najczęściej potrzebują więcej czasu, np. w Szkocji i Irlandii ten czas wynosi trzy lata
Powyższe różnice mają duży wpływ na smak bourbona, o czym szerzej opowiadamy poniżej.
Bourbon – smak. Jak smakuje bourbon?
Smak bourbona jest złożony i dość niepowtarzalny, a zależny od proporcji użytych zbóż oraz długości leżakowania. Dominująca w zacierze kukurydza nadaje trunkowi słodycz, a często wykorzystywane w bourbonach żyto wprowadza bardziej cierpkie i pikantne nuty. Dębowe beczki z kolei nadają nuty wanilii, karmelu, czasem pikantnych przypraw, oraz owoców. Bourbony dłużej leżakujące często zyskują dodatkowe niuanse smakowe, takie jak dymne, tostowe, kwaśne lub gorzkie akcenty.
Z racji tego, że bourbony nie dojrzewają w beczkach po innych trunkach (tak jak np. wiele europejskich whisky jest finiszowanych w beczkach po słodkich czerwonych winach jak porto czy sherry), ich smak jest dość odmienny od tego, co oferują destylarnie na Starym Kontynencie.
Jak pić bourbon?
Bourbon można pić na kilka sposobów, ale nie różni się pod tym względem od innych rodzajów whisky. Jeśli zależy nam na wyłapaniu wszystkich nut smakowych i zapachowych trunku, bourbon powinniśmy pić w czystej postaci, bez żadnych dodatków. Jeśli zależy nam na czymś bardziej fantazyjnym lub orzeźwiającym, można bourbon wypić z lodem lub w koktajlu. Najbardziej znanym drinkiem na bazie bourbona jest Old Fashioned, który idealnie podkreśla smak trunku dzięki dodatkowi cukru, lodu i gorzkiej angostury.
Po więcej szczegółów na temat picia whisky i bourbonów odsyłamy do wpisu jak pić whisky.
Jaki bourbon na początek? 7 propozycji
Oferta bourbonów w naszym kraju (a w szczególności w sklepach stacjonarnych) jest dość ograniczona, więc ciężko jest stanąć przed półką sklepową i wybrać z niej kilka ciekawych pozycji. Dlatego przygotowaliśmy poniższą listę kilku bourbonów, od których warto rozpocząć eksplorację tego trunku. W naszym zestawieniu uwzględniliśmy trunki, które są stosunkowo łatwo dostępne w naszym kraju, dobrze reprezentują świat bourbonów, i przy okazji nie zrujnują naszych kieszeni. Oto one:
Jack Daniel's Old No. 7
Typ: bourbon, Tennessee whiskey
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl, Biedronka, sklepy specjalistyczne
Nos: wanilia, karmel, dąb
Smak: karmel, banany, orzechy, dąb
Finisz: słodki z odrobiną dębu
Przedział cenowy: do 100zł
Na butelce Jack Daniel's Old No. 7 wprawdzie nie znajdziemy słowa “bourbon”, gdyż ta marka preferuje określenie “Tennessee Whiskey”, ale z technicznego punktu widzenia wciąż jest to bourbon. To świetna i niedroga propozycja, w sam raz dla początkującego smakosza. Dobrze się sprawdza zarówno bez dodatków, jak i z lodem i w koktajlach. Jeśli dysponujemy odrobinę większym budżetem niż 100zł, w polskich sklepach natrafimy na zestawy ze szklankami, np. w sieci sklepów Lidl.
Jack Daniel’s Old No. 7 to bourbon, który woli być nazywany Tennessee Whiskey.
Zestawy Cask Collective
Jeśli szukamy nowych wrażeń smakowych w świecie whisky, warto sprawdzić zestawy Cask Collective. Cask Collective oferuje subskrypcję na whisky, w ramach której fani whisky co miesiąc otrzymują zestawy degustacyjne trzech nietuzinkowych whisky - za każdym razem innych, ciekawszych niż sklepowe oferty, i za każdym razem interesujących dla fanów whisky - w tym również bourbonów.
Jim Beam Kentucky Straight Bourbon Whiskey
Typ: bourbon
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl, Biedronka, sklepy specjalistyczne
Nos: wanilia, pikanteria przypraw
Smak: karmel, wanilia
Finisz: dąb, wanilia, karmel
Przedział cenowy: do 100zł
Jeśli szukamy łatwo dostępnego bourbona, warto rozważyć Jim Beama - jest to przystępny trunek dla początkujących, dostępny w wyjątkowo niskiej cenie, i można go znaleźć bez trudu w największych sieciach sklepowych, takich jak Biedronka czy Lidl.
Woodford Reserve Kentucky Straight Bourbon Whiskey
Typ: bourbon
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl, sklepy specjalistyczne
Nos: miód, przyprawy, skóra, nieco dymu, wanilia
Smak: ziarna kawy, płatki owsiane, żyto, imbir, migdały i nieco rumu
Finisz: długi, z nutami płatków owsianych i pikanterii nadawanej przez dębowe beczki
Przedział cenowy: do 200zł
Woodford Reserve Kentucky Straight Bourbon Whiskey to ciekawa pozycja, która wychodzi poza standardowe dla polskich sklepów ramy wyznaczane przez takie marki jak Jack Daniel’s czy Jim Beam. Ten bourbon podlega potrójnej destylacji, typowej dla irlandzkich trunków, dzięki czemu cechuje się on łagodnym i przystępnym smakiem.
Woodford Reserve Kentucky Straight Bourbon Whiskey to przystępny, ale zaraz ciekawy bourbon o delikatnym smaku.
Elijah Craig Small Batch
Typ: bourbon
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl (oferta online), sklepy specjalistyczne
Nos: miód, drzewo cedrowe, marmolada, kardamon
Smak: pieczone jabłka, cynamon, miód
Finisz: gałka muszkatołowa, opalany dąb
Przedział cenowy: do 200zł
Elijah Craig Small Batch to mieszanka kilku bourbonów dojrzewających od 8 do 12 lat, i jest jednym z najpopularniejszych trunków w swojej kategorii w Stanach Zjednoczonych. W Polsce nieco trudniej dostępny, lecz zdecydowanie warty zachodu.
Maker’s Mark
Typ: bourbon
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl (oferta online), sklepy specjalistyczne
Nos: miód, nuty owocowe, orzechy laskowe, opalany dąb
Smak: wanilia, karmel, pszenica
Finisz: słodycz karmelu i pikanteria nadawana przez dębowe beczki
Przedział cenowy: do 200zł
Maker’s Mark to popularna marka bourbona, i wyróżnia się m.in tym, że każda butelka jest ręcznie zanurzana w czerwonym wosku celem zakorkowania. Najczęściej w produkcji bourbonów wykorzystuje się zacier składający się z kukurydzy i żyta, ale Maker’s Mark zamiast żyta stosuje czerwoną pszenicę ozimą. Jest to więc może i niecodzienny bourbon, ale jak najbardziej warty uwagi.
Bulleit 10YO
Typ: bourbon
Kraj pochodzenia: Stany Zjednoczone
Gdzie kupić: Lidl (oferta online), sklepy specjalistyczne
Nos: wanilia, przypalany dąb
Smak: kremowa konsystencja, suszone owoce, wanilia, pikanteria przypraw
Finisz: długi, z dodatkiem dymu
Przedział cenowy: do 200zł
To wydanie marki Bulleit, jak sama nazwa wskazuje, dojrzewa przez 10 lat w dębowych beczkach. W zacierze znajdziemy 68% kukurydzy, 28% żyta oraz 4% słodowanego jęczmienia. Świetna propozycja dla osób preferujących bourbona, o interesującej kremowej konsystencji
Jaki bourbon do Old Fashioned?
Powoli kończąc nasze rozważania na temat bourbona, warto pokrótce wspomnieć o koktajlach z udziałem tej whisky. Wybierając bourbon do Old Fashioned, warto z jednej strony sięgnąć po trunek o złożonym smaku, ale z drugiej strony nie na tyle drogi żeby nie było szkoda go mieszać z innymi składnikami. Pomijając takie pozycje z listy powyżej jak np. Jim Beam czy Jack Daniel’s, dobrym wyborem będzie także Buffalo Trace lub Wild Turkey. Te bourbony dobrze sprawdzą się też w mieszankach z colą, a także w innych drinkach, np. w Manhattanie.
Najlepszy bourbon - subskrypcji whisky
Jeśli powyższe bourbony mamy już przetestowane, warto sprawdzić Cask Collective. Cask Collective oferuje comiesięczne subskrypcje whisky, w tym bourbonów. Każdego miesiąca dostarczamy trzy fiolki nietuzinkowych trunków. Naszym celem jest oddać do dyspozycji cały wachlarz różnych smaków whisky, i bourbony stanowią nieodłączny element naszej propozycji. Całość wysyłamy w eleganckim opakowaniu, z opisami walorów smakowych trunków.
