Jak smakuje whisky - koło smaków do pomocy w degustacji
Smak whisky, niezależnie czy jest to whisky single malt, czy grain whisky, czy bourbon, potrafi być bardzo nieuchwytny - poza zapachem mocnego alkoholu wyróżnia się bowiem całą gamą różnych innych nut smakowych i zapachowych. Istnieje wiele czynników, takich jak rodzaj wykorzystywanych beczek, jak dokładnie jest produkowana dana whisky, czy nawet warunki atmosferyczne, które wpływają na smak tego alkoholu. To właśnie dlatego smak whisky potrafi być bardzo złożony, a poszczególne jego składowe trudne do zdefiniowania.
W niniejszym artykule przygotowaliśmy koło smaków whisky - wizualną pomoc, która pomoże w degustacji whisky i zdefiniowaniu smaku i zapachu trunku, który mamy przed sobą.
Wszystkim fanom whisky, którzy zaglądają do nas po raz pierwszy, sugerujemy sprawdzić Cask Collective. Cask Collective oferuje różnorodne doznania smakowe dzięki comiesięcznej subskrypcji whisky. Każdego miesiąca dostarczamy trzy miniaturki różnych whisky (single malt whisky, blended malt, bourbon, i nie tylko), a każdy zestaw wysyłamy w eleganckim opakowaniu, z opisami walorów smakowych. Poznaj lepiej smak whisky z subskrypcją od Cask Collective!
Koło smaków whisky - co to jest?
Koło smaków to wizualna pomoc do picia whisky, która reprezentuje grupy aromatów najczęściej spotykanych w tym trunku. Dzięki niemu łatwiej jest ustalić poszczególne nuty smakowe i zapachowe kosztowanej whisky. Koło smaków Cask Collective zostało opracowane w języku polskim na bazie koła The Scotch Whisky Research Institute, i jest ono podzielone na trzy poziomy.
Poziom 1: najbardziej ogólne grupy smaków, jak również osobne kategorie dla smaków podstawowych (słodki, gorzki, słony, kwaśny) oraz dla wrażeń w ustach i w nosie niekoniecznie związanych z konkretnym smakiem.
Poziom 2: bardziej szczegółowe rozbicie poszczególnych grup smakowych. Przykładowo, na tym etapie rozkładamy owocowe nuty na podgrupy: owoce świeże, suszone, cytrusowe, itd.
Poziom 3: bardzo konkretne i szczegółowe opisy smaków i zapachów. To właśnie na tym etapie operują osoby często pijące whisky i skupiające się na wyodrębnianiu poszczególnych nut aromatu - jabłek, brzoskwiń, cynamonu, dymu z ogniska, soli morskiej, i innych.
Szklanka typu tumbler z grubym dnem dobrze nadaje się do analizy smaku i zapachu whisky.
Należy nadmienić, że lista aromatów w kole whisky nie jest finalna i definitywna. Świat tego trunku jest niezwykle bogaty, więc niewykluczonym jest że natkniemy się na whisky o nutach smakowych tak unikatowych, że żadne koło smaków ich nie obejmie. Istnieją na przykład trunki o bardzo wyraźnych i zaskakujących nutach gumy balonowej lub popcornu z masłem. Nie zmienia to jednak faktu, że takie koło smaków jak to poniżej powinno pomóc w degustacjach znakomitej większości trunków.
Koło smaków whisky - po co się go używa? Jak go używać?
Whisky, jak już zauważyliśmy, potrafi mieć bardzo złożony smak i aromat, który czasem ciężko opisać słowami. Koło smaków pomaga je lepiej identyfikować podczas picia whisky.
Do identyfikacji aromatów najlepiej nada się whisky bez dodatków. Częstą praktyką jest picie whisky z dodatkiem wody lub z kostkami lodu (albo z napojami gazowanymi!), ale w celu ustalenia nut smakowych najlepiej jest ten szlachetny trunek pić bez dodatków w temperaturze pokojowej.
Wystarczy, że podczas degustacji, między kolejnymi łykami trunku, popatrzysz na koło whisky i zastanowisz się nad odczuwanymi smakami i aromatami. Czasami, bez tego typu wizualnych pomocy, ciężko jest na przykład powiedzieć, że dana whisky smakuje trochę jak ananas. Mając jednak przed oczami listę potencjalnych smaków (zwłaszcza tak niecodziennych jak owoce tropikalne) łatwiej jest przywołać w pamięci ostatni raz jak jedliśmy świeżego ananasa, a następnie porównać ten smak z kosztowaną właśnie whisky.
Korzystając z koła whisky jesteśmy więc w stanie łatwiej identyfikować smaki i zapachy, i doceniać złożoność dobrej whisky. Po więcej szczegółów na temat smakowania whisky polecamy nasz artykuł jak pić whisky, a poniżej zamieszczamy odnośnik do pobrania koła whisky w wersji do druku.
Utarło się, że single malt whisky jest bardziej "elitarna" i "szlachetna" niż blendy, czyli mieszane whisky. W kwestii smaku warto jednak każdą odmianę tego alkoholu poddać analizie sensorycznej i spróbować wyodrębnić ich smaki i aromaty - nawet tańsze blendy potrafią bowiem przyjemnie zaskoczyć, a whisky single malt jest tylko jednym z wartych uwagi typów tego trunku.
Jak smakuje whisky - zapachy i smaki whisky
Istnieje mnóstwo różnych smaków i aromatów tego szlachetnego trunku. Patrząc na nasze koło smaków możemy wyróżnić kilka grup smaku whisky, które - jako alternatywa dla wizualnego koła - prezentujemy poniżej.
Torfowy
Spalenizna - smoła, węgiel, popiół
Dymny - płonące drewno, wędzone potrawy, grill, ognisko
Medykamenty - antyseptyk, mydło karbolowe, apteczka pierwszej pomocy
Pogonowy
Bardzo nieuchwytna kategoria, do której zaliczymy kilka “poważnych” i “męskich” smaków, jak również i… niektóre mało przyjemne. Nazwa wywodzi się z pogonów, czyli niepożądanych produktów ubocznych procesu destylacji
Skórzany - siodło, tapicerka, zniszczona skóra
Tytoniowy - suszony tytoń fajkowy, zwietrzały tytoń
Pot
Płatki
Suche płatki zbożowe, słodowany jęczmień, herbatniki, popcorn
Mokre płatki zbożowe, zacier, brzeczka, ekstrakt słodowy, beczka, owsianka
Trawiasty
Liściasty - polne rośliny, świeżo skoszona trawa, pomidory
Ziołowy - świeże zioła, suszone zioła
Zielone warzywa - zielona papryka, świeży groszek, ogórek, sałata
Kwiatowy
Świeże kwiaty - róże, fiołki, lawenda
Perfumy - intensywny, przyjemny
Owocowy
Świeże owoce - jabłka, gruszki, banany, owoce tropikalne
Suszone owoce - rodzynki, śliwki, daktyle, ciasto owocowe
Cytrusowy - cytryny, sok z cytryny, pomarańcze, limonki, grejpfruty
Sztuczne aromaty owocowe- guma balonowa, żelki, landrynki, cukierki
Rozpuszczalnik
Przykładowo zmywacz do paznokci
Mydło
Przykładowo białe, nieperfumowane mydło
Słodki
Waniliowy - laski wanilii, lody waniliowe, budyń
Miodowy - plaster miodu, płatki miodowe
Toffi - karmel, krówka, kukułka, brązowy cukier, melasa
Drzewny
Świeże drewno - trociny, zatemperowany ołówek, żywica
Dębowy - prażony dąb (typowy dla whisky z nowych beczek dębowych pierwszego napełnienia)
Orzechowy
Prażony - spalony tost, kakao, kawa, prażone ziarna
Orzechowy - migdały, orzechy laskowe, brazylijskie
Kokosowy - suszony kokos, wiórki kokosowe, mleko kokosowe, kolcolist
Pikantny
Pieprzny - czarny pieprz
Suszone przyprawy - goździki, cynamon, imbir, gałka muszkatołowa
Oleisty
Woskowy - świece, kredki woskowe, wosk pszczeli
Oleje/tłuszcze -olej lniany, tłuszcz zwierzęcy, olej silnikowy, tłuszcz z chipsów
Maślany - roztopione masło, śmietana, nabiał
Kwaśny
Refluksowy - zjełczały aromat
Serowy - ser pleśniowy, dojrzały cheddar, parmezan, inne intensywne sery jak stilton czy gouda
Octowy - ocet słodowy, cydrowy
Siarkowy
Mięsisty - wołowy, rosół wołowy, Marmite
Gnijący - zgniłe warzywa, zgniłe jaja, kukurydza, gotowane ziemniaki
Wypalona zapałka - gaz, merkaptan, zużyte fajerwerki
Gumowaty - opony, dętki, tenisówki
Gotowane warzywa - kapusta, brukselka, kukurydza, ziemniaki
Stęchły
Metaliczny - rdza, mokre żelazo, monety
Stęchły - wilgotne drewno, mokra tektura
Ziemisty - wilgotna gleba, grzyby
Podstawowe smaki
Dla tych co dopiero rozpoczynają przygodę z whisky polecamy wpierw skoncentrować się tych właśnie smakach, jeśli bardziej konkretne aromaty whisky są wyjątkowo nieuchwytne.
Słony - sól morska
Gorzki - garbniki, taniny, typowe dla czerwonego wytrawnego wina
Kwaśny - kwasy (np. kwasek cytrynowy), ocet
Słodki - cukier, syrop cukrowy
Wrażenie w ustach
Ściągające - wysuszające, swędzące, kredowe
Wypełniające - oleiste, kremowe, lepkie
Rozgrzewające - palące ze względu na moc alkoholu, ogniste, mrowienie, kłucie
Wrażenie w nosie
Kłujące - mrowienie
Ostre - palące ze względu na moc alkoholu, rozgrzewający nos
Smaki whisky - odkrywanie whisky z subskrypcją
Na koniec przypominamy o Cask Collective: comiesięcznej subskrypcji whisky, w ramach której każdego miesiąca dostarczamy kilka różnych whisky (single malt, blended malt, bourbon, itp.) z różnych zakątków świata. Daje to naszym klientom możliwość przetestowania nowych i nieznanych wcześniej smaków whisky. Sięgnij po niezrównane doznania smakowe i poznaj nieznane wcześniej trunki i ukryte aromaty z Cask Collective!
