Whisky, whiskey, whiski czy łyski? Skąd wywodzi się pisownia?
Whisky czy whiskey? Te dwie różne pisownie zobaczymy na różnych butelkach tego trunku. Czasami będzie to ta pierwsza, a czasami ta druga. Która pisownia jest zatem poprawna? Od czego zależy czy powinniśmy pisać whisky czy whiskey? Czy są jeszcze jakieś inne pisownie, które powinniśmy znać?
W tym artykule opowiadamy czy pisze się whisky czy whiskey, sprawdzimy inne pisownie, takie jak whiski i łyski, a do tego opowiemy skąd w ogóle wzięły się różnice w zapisie, i co one oznaczają.
Whisky czy whiskey - etymologia
Niezależnie od tego czy piszemy whisky czy whiskey, korzenie tych słów wywodzą się z łaciny. Po łacinie destylowany alkohol nazywał się “aqua vitae”, czyli “woda życia”. W języku średnioirlandzkim i szkockim gaelickim ten zwrot przełożono na odpowiednio “uisce betha” oraz “uisge beatha”. Z biegiem czasu i postępującej anglicyzacji na przestrzeni XVII i XVIII wieku pojawiły się nowe formy zapisu, np. “uskebeaghe”, “usquebaugh”, “usquebath” i “usquebae”. Forma “whisky” ustabilizowała się w języku angielskim w XVIII wieku, a podział na “whisky” i “whiskey” pojawił się w XIX wieku.
Ewolucja nazwy whisky i whiskey:
“Aqua vitae” (łac.) - woda życia, czyli alkohol destylowany
“Uisce betha” (średnioirlandzki), “uisge beatha” (szkocki gaelicki) - tłumaczenia “aqua vitae”
“Uskebeaghe”, “usquebaugh”, “usquebath” i “usquebae” - anglicyzacja i nowe formy zapisu w XVII i XVIII wieku
“Whisky” - XVIII wiek
“Whisky” i “whiskey” - XIX wiek
Niezależnie od tego czy interesuje nas whisky czy whiskey, wszystkim fanom wody życia polecamy ofertę Cask Collective. Cask Collective oferuje comiesięczne subskrypcje whisky, w ramach których każdego miesiąca dostarczamy trzy fiolki z nietuzinkowymi whisky, w eleganckim opakowaniu, z opisami walorów smakowych trunków. Jest to doskonała propozycja dla wszystkich chcących zgłębiać swoją wiedzę zarówno o “whisky”, jak i o “whiskey”!
Whisky czy whiskey - czym się różnią?
Różnica między whisky i whiskey to kwestia regionalnej tradycji językowej. Według niej pisownia słowa może zależeć od tego, do kogo jest skierowany tekst lub jakie są osobiste preferencje autora. To tak jak w języku polskim dostosowujemy obcojęzyczne słowa do naszych preferencji. Takim przykładem jest choćby słowo “komputer”. Różne kultury przyjęły więc różne pisownie (“whisky” lub “whiskey”) na drodze swoich własnych upodobań.
Podział między krajami i kulturami wygląda zatem następująco: “Whisky” dominuje w Szkocji, Europie, Indiach, Japonii, Australii, Kanadzie i innych miejscach na świecie. “Whiskey" dominuje przede wszystkim w Irlandii, a za sprawą masowej emigracji termin ten przyjął się również i w Stanach Zjednoczonych.
Nie są to jednak reguły wyryte w kamieniu. Przykładowo, takie amerykańskie marki jak Old Forester czy Maker's Mark używają pisowni "whisky", a holenderska destylarnia Horstman używa zapisu “whiskey”. Używając tych terminów naprzemiennie nie powinniśmy nikogo obrazić, ale wszyscy raczej się zgadzają, że kiedy cytujemy nazwę jakiegoś konkretnego trunku z etykiety, nie powinniśmy jej zmieniać.
Aha, no i nadmieńmy, że takie pisownie jak “whiski”, czy fonetyczny zapis “łyski” są błędne i nie powinny być używane w ogóle.
Różnice między whisky a whiskey
W skrócie “whiskey” to trunek z Irlandii i Stanów Zjednoczonych, a “whisky” to trunek z innych miejsc na świecie. Czy w jakiś sposób różnice w nazewnictwie wpływają na smak alkoholu? Bezpośrednio nie. Oczywiście istnieją regionalne różnice w podejściu do produkcji (np. w Irlandii wiele marek stosuje potrójną destylację, a w Szkocji tylko podwójną; w Stanach Zjednoczonych dominuje produkcja bourbonu, a nie single maltów), niemniej te różnice nie wynikają z zapisu nazwy trunku.
Jeśli chcemy dobrze zrozumieć czym jest stojący przed nami trunek, z czego i w jaki sposób został zrobiony, musimy dowiedzieć się o nim o wiele więcej, aniżeli tylko czy jest to “whisky” czy “whiskey”.
Więcej o whisky możecie dowiedzieć się dzięki Cask Collective. Cask Collective oferuje subskrypcje whisky, w ramach których każdego miesiąca dostarczamy trzy fiolki nietuzinkowych trunków, z instrukcjami jak pić whisky, i opisami walorów smakowych trunków. Doskonała propozycja dla każdego, kto chce wiedzieć więcej o “whisky” i “whiskey”!
